Ngày 22-12, các nguồn tin cho biết, Iran một lần nữa lại mời thanh sát viên IAEA thăm các cơ sở hạt nhân của nước này. Lời mời được đưa ra từ tháng 10, song mãi cho đến thời điểm này, IAEA vẫn chưa có động thái nào để xúc tiến chuyến thăm với lý do Tehran đã không giải đáp cụ thể các quan ngại của cơ quan này về chương trình “vũ khí hạt nhân bí mật”. Trong khi đó, phương Tây lại tiếp tục gây áp lực lên Tehran bằng việc mở rộng trừng phạt kinh tế.

• Mở rộng trừng phạt

Cho đến nay IAEA vẫn chưa cử đoàn chuyên gia nào đến Iran. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta mới đây còn lên tiếng cảnh báo, Mỹ sẽ thực hiện bất kỳ biện pháp nào cần thiết để ngăn chặn Iran tiếp tục theo đuổi tham vọng sở hữu vũ khí hạt nhân. Ông Panetta còn tuyên bố vũ khí hạt nhân của Tehran sẽ là “ranh giới đỏ” cho cả Mỹ và Israel.

Ngày 21-10, Bộ Tài chính Mỹ đã mở rộng lệnh trừng phạt đối với Iran, theo đó bổ sung vào danh sách đen 10 công ty vận tải và các công ty “bình phong” cùng một cá nhân ở Malta có liên kết làm ăn với Hãng vận tải biển CH Hồi giáo Iran (IRISL).

Iran đe dọa sẽ đóng cửa eo biển Hormuz nếu phương Tây cấm vận xuất khẩu dầu mỏ của nước này.

Trước đó, Canada đã cấm mọi giao dịch tài chính với Iran, mở rộng danh mục hàng cấm xuất khẩu sang Iran, bổ sung thêm một số cá nhân và công ty vào danh sách trừng phạt. Anh cũng đã yêu cầu các ngân hàng và công ty tài chính Anh chấm dứt mọi giao dịch với các ngân hàng Iran.

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy kêu gọi các nước phong tỏa tài sản của Ngân hàng Trung ương Iran và ngưng mua dầu từ Iran. Bộ Ngoại giao Nga đã lên án các biện pháp cấm vận mới đối với Iran đã đi ngược luật pháp quốc tế.

• Đối thoại nên là ưu tiên hàng đầu

Sau khi các nhà ngoại giao Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) gặp nhau ở thủ đô Rome của Italia để thảo luận về việc mở rộng trừng phạt Iran, trong đó có thể có cả lệnh cấm vận dầu mỏ của EU vào tháng 1-2012, hãng thông tấn NPR ngày 21-12 có bài bình luận: “Nhà Trắng đang đứng trước sự lựa chọn khó khăn về các biện pháp cấm vận Iran”.

Theo tác giả Tom Gjelten, các chính sách của Washington đang ở vào thế khó khăn, đặc biệt là khi các mục tiêu xung đột lẫn nhau và một số trường hợp cho thấy việc trừng phạt Iran sẽ khó có thể tránh khỏi làm tổn thương các quốc gia khác.

Chẳng hạn, nếu cấm vận nguồn dầu mỏ của Iran, có khả năng châu Âu sẽ là khu vực chịu thiệt trước tiên vì không có nguồn năng lượng thay thế nguồn khí đốt mà Nga sử dụng như một vũ khí chiến lược. Đó là chưa kể đến khu vực chịu thiệt gián tiếp do nguồn dầu từ Iran bị cắt là khu vực Trung Á. Cả người Mỹ và người châu Âu đều đang phải cân nhắc trước hai lựa chọn. Hoặc là châu Âu vẫn phải phụ thuộc vào nguồn khí đốt của Nga, hoặc sẽ càng ngày phụ thuộc vào Iran để làm thế đối trọng với Nga.

Tân Hoa xã ngày 22-12 cho biết, phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ bàn về Nghị quyết 1737 áp dụng trừng phạt Iran năm 2006, Phó đại diện thường trực Trung Quốc tại LHQ khẳng định, vấn đề hạt nhân Iran chỉ có thể giải quyết thông qua đối thoại, đặc biệt trong bối cảnh Trung Đông đang có những thay đổi lớn và các bên đang tìm kiếm những biện pháp duy trì hòa bình, ổn định khu vực. 

(SGGP online)