Theo Kyodo, một bộ trưởng nội các và các nguồn tin từ ASEAN ngày 3/10 cho biết Indonesia đã đề xuất dự thảo các quy định có tính ràng buộc nhằm quản lý hành vi của các bên đòi chủ quyền trên Biển Đông, trong đó bao gồm cách thức kiểm soát hoạt động của các tàu qua lại khu vực này.

Indonesia đã lần lượt chuyển dự thảo nghị quyết này tới ngoại trưởng của 10 nước thành viên ASEAN tại cuộc gặp hôm 27/9 bên lề phiên họp toàn thể của Đại hội đồng Liên hợp quốc ở New York.

Nhật báo Kompas có trụ sở tại Jakarta dẫn lời Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa phát biểu tại New York rằng "dự thảo số 0" này được xem là "dự thảo chính thức sẽ được đưa ra thảo luận giữa các nước thành viên ASEAN và sau đó là với phía Trung Quốc."

Ông Natalegawa nhấn mạnh: "(Chúng tôi đề xuất) dự thảo này nhằm hối thúc họ (xây dựng một bộ quy tắc ứng xử)". Tuy nhiên theo Ngoại trưởng Indonesia, dự thảo trên không bao gồm những quy định liên quan tới các tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông, cho rằng điều này "phải được giải quyết trực tiếp giữa các bên có tranh chấp."

Ông Natalegawa tuyên bố: "Nó chỉ quy định cách thức các bên (hành xử) khi tranh chấp chủ quyền của họ (đang được giải quyết)."

Các nguồn tin nắm rõ dự thảo quy định trên cho biết dự thảo bộ quy tắc ứng xử giữa các bên ở Biển Đông bao gồm các chi tiết về cách thức thực thi Bộ quy tắc, khu vực áp dụng, cơ chế giám sát – báo cáo cũng như cơ chế giải quyết tranh chấp.

Theo các nguồn tin trên, Bộ quy tắc đề xuất sẽ được "áp dụng tại tất cả các khu vực lãnh hải chưa được giải quyết giữa các bên liên quan trên Biển Đông."

Các nguồn tin ASEAN cho hay nhằm xây dựng lòng tin, dự thảo Bộ quy tắc ứng xử nói trên quy định các bên liên quan không tiến hành tập trận, theo dõi hoặc có hành động "khiêu khích"./.