Muối trong nước thừa nhưng vẫn phải nhập khẩu
Đã đăng vào 26/10/2012 lúc 9:36Đó đang là nghịch lý của ngành muối Việt Nam khi lượng muối tồn trong diêm dân vẫn ở mức cao, nhưng thời gian qua các doanh nghiệp vẫn phải tiếp tục nhập khẩu muối.
 |
|
Ảnh minh họa. (nguồn: chinhphu.vn) |
Thiếu muối cho sản xuất công nghiệp
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) vừa cho biết, trong 10 tháng năm 2012, lượng muối nhập khẩu ước đạt trên 143 nghìn tấn, chủ yếu từ Ấn Độ và Trung Quốc. Đáng chú ý, lượng nhập theo hạn ngạch thuế quan chỉ là 184 tấn.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ NN&PTNT, sản lượng muối tính đến 18/10 đạt khoảng 762.035 tấn, bằng 99,9% so với cùng kỳ năm 2011. Trong đó, muối sản xuất thủ công đạt 540.068 tấn, bằng 91,3% so với cùng kỳ, muối sản xuất công nghiệp đạt 221.967 tấn, bằng 129,7% so với cùng kỳ.
Trong khi đó, lượng muối tồn trong diêm dân và một số doanh nghiệp sản xuất thời điểm 18/10 khoảng 70.482 tấn. Trong đó, lượng tồn ở miền Bắc khoảng 11.309 tấn, miền Trung khoảng 47.896 tấn và đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) 11.277 tấn.
Lý giải nguyên nhân lượng muối tồn trong diêm dân vẫn lớn trong khi nước ta vẫn phải nhập khẩu muối, Bộ Công thương cho biết, ngoài muối ăn, nước ta cần muối để làm nguyên liệu cho sản xuất công nghiệp, trong khi chất lượng muối của Việt Nam chưa đáp ứng được nhu cầu của sản xuất nên việc phải nhập một lượng nhỏ muối hàng năm là không thể không làm. Nguyên nhân làm chất lượng muối thấp là do công nghệ sản xuất trong nước còn lạc hậu. Ngoại trừ ở Nam Trung Bộ đã có một số doanh nghiệp áp dụng việc trải bạt thay cho nền đất, công nghệ tương đối hiện đại; còn đa phần người dân vẫn làm thủ công,
Theo số liệu của Bộ NN&PTNT, trung bình mỗi năm nước ta thừa khoảng 300.000 tấn muối, nhưng lượng muối cho công nghiệp lại thiếu khoảng 200.000 tấn. Lý do là chất lượng muối sản xuất trong nước thấp và giá thành lại cao.
Vừa qua Bộ Công thương đã phải cấp hạn ngạch cho nhập khẩu 102.000 tấn muối trong năm 2012 để đáp ứng nhu cầu sản xuất của các doanh nghiệp.
Cần sự đầu tư thích hợp cho ngành muối
Việt Nam là một nước có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sản xuất muối với trên 3.200 km đường bờ biển. Diêm dân cần cù và có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất muối. Ngành muối cũng là một ngành sản xuất quan trọng trong nền kinh tế nhưng vai trò của nó chưa được khẳng định trong đời sống. Cái khó của ngành muối hiện nay theo các chuyên gia kinh tế đó là chưa được quan tâm và đầu tư một cách thích hợp.
Bộ NN&PTNT cũng đã xác nhận những khó khăn mà ngành muối đang đối mặt như: Các địa phương chưa làm rõ công tác quy hoạch phát triển nghề muối, bỏ ngỏ khâu quản lý dẫn đến phá vỡ quy hoạch, chất lượng muối từ khâu sản xuất đến khâu chế biến ở các địa phương chưa. Vấn đề nữa là thị trường cho ngành muối, lưu thông còn quá yếu và chưa chặt chẽ trong quản lý….
Để khắc phục những khó khăn này, theo các chuyên gia, trước hết cần phải thay đổi tập quán sản xuất của người dân làm muối. Công nghệ sản xuất muối nguyên liệu quá lạc hậu, 2/3 sản phẩm làm ra theo phương pháp cổ truyền, thao tác thủ công là chủ yếu, giá thành sản phẩm cao, chất lượng từ thấp đến rất thấp nên khó tiêu thụ do sức cạnh tranh yếu. Từ phương pháp phơi cát và phơi nước, cho tới thói quen “ăn sổi”, thu hoạch muối kết tinh ngắn ngày đều khiến chất lượng muối sản xuất thủ công không đáp ứng được nhu cầu của muối công nghiệp.
Để khắc phục điều này, cần phổ biến cho diêm dân áp dụng các phương pháp sản xuất mới, như sản xuất trên các vật liệu bê tông hay nhựa thay vì nền đất, sử dụng các công nghệ rửa muối sau khi thu hoạch…
Tuy nhiên, vấn đề còn là ở chỗ, việc đầu tư này là quá sức với những người dân và các doanh nghiệp nhỏ vì vậy cần xác định, ngành muối phải có sự giúp đỡ của Nhà nước thông qua các bộ chuyên ngành. Bộ NN&PTNT cũng như địa phương cần rà soát và bổ sung quy hoạch muối theo hướng tập trung vào những vùng trọng điểm có điều kiện phát triển, có năng suất như các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hòa…. Đối với các vùng khác, địa phương phải có chính sách phát triển ổn định, tổ chức đào tạo chuyển nghề cho nông dân và diêm dân theo sự chỉ đạo và hỗ trợ vốn của Chính phủ.
Mới đây, Bộ NN&PTNT cho biết, ngành muối sẽ đẩy mạnh đầu tư vào một số khu công nghiệp để sản xuất muối phục vụ ngành hóa chất và làm muối chất lượng cao. Trên cơ sở đó, kỳ vọng trong 5 năm tới sẽ đủ muối cho nhu cầu trong nước, không phải nhập khẩu .
Bên cạnh đó, cũng cần sự điều tiết cung – cầu của Nhà nước cho hợp lý. Khi được mùa, Nhà nước cần mua dự trữ, khi mất mùa cần bán ra có như vậy diêm dân mới có thể đảm bảo muối sản xuất ra không bị rớt giá, ép giá.
Ngoài ra, các ngân hàng thương mại cần tích cực đẩy mạnh cho vay đối với các ngành, nghề sản xuất muối theo hướng tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách về tín dụng ngân hàng, đảm bảo cung ứng đủ nguồn vốn và tạo điều kiện thuận lợi cho diêm dân và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh với nguồn vốn ưu đãi theo chỉ đạo của Chính phủ.
(Báo điện tử ĐCSVN)