Có thể tăng lương sớm

Đã đăng vào 06/10/2011 lúc 16:35

Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Đoàn Cường, Vụ trưởng Vụ tiền lương, Bộ Nội vụ, xung quanh câu chuyện cải cách tiền lương công chức.

– Theo ông, cần tăng tới mức bao nhiêu, công chức ở nước ta mới sống được bằng lương?

 

Ông Đoàn Cường, Vụ trưởng Vụ tiền lương, Bộ Nội vụ

– Nhìn chung, so với các đối tượng lao động khác, thu nhập của cán bộ công chức hiện đang ở mức thấp nhất. Hiện có nhiều phương pháp tính toán khác nhau về mức lương tối thiểu vừa thỏa mãn nhu cầu tối thiểu của công chức, vừa phù hợp với khả năng chi trả của ngân sách. Tuy nhiên, rất khó để tính đúng, tính đủ nhu cầu sống của con người.

Thời điểm này, Ban chỉ đạo nhà nước về cải cách tiền lương đang ngồi lại tính toán tìm ra được phương án khả thi cải thiện được đời sống cán bộ công chức. Theo kế hoạch, tháng 12 tới sẽ phải trình phương án cải cách cơ bản chính sách tiền lương công chức nhà nước giai đoạn 2012 – 2020. Theo lộ trình, nếu không có gì thay đổi tháng 4/2012 sẽ trình Chính phủ phương án điều chỉnh lương tối thiểu để tháng 5 sẽ thực hiện tăng lương. Tuy nhiên trước tình hình kinh tế đất nước đã thay đổi, nhất là việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng khu vực doanh nghiệp đã được thực hiện sớm hơn dự định (1-10), nên rất có thể sẽ thay đổi thời điểm nâng lương cho cán bộ công chức.

– Liệu lần tăng lương này có xóa bỏ được nghịch lý lương cán bộ công chức lại không bằng lương lao động phổ thông khu vực doanh nghiệp?

– Cần phải khẳng định: cán bộ công chức nhà nước và lao động trong khu vực doanh nghiệp thuộc hai quan hệ lao động khác nhau và không thể đem ra so sánh được. Nếu lao động phổ thông được trả lương theo quan hệ thị trường, đối với công chức, ngoài tiền lương còn có rất nhiều chế độ ràng buộc. Song cũng phải thừa nhận rằng, để cạnh tranh thu hút nhân tài vào môi trường nhà nước thì lương công chức phải được điều chỉnh theo thị trường. Nhưng điều này có thực hiện được hay không thì còn lệ thuộc vào khả năng ngân sách.

 

Cải cách tiền lương phải tập trung vào việc tìm ra cơ chế hoạt động riêng cho các đơn vị sự nghiệp

– Cải cách tiền lương của nước ta lâu nay bị cho là thất bại bởi mức điều chỉnh không phù hợp. Chỉ số giá tiêu dùng luôn có khoảng cách xa với với lương tối thiểu. Ông nghĩ sao về nhận định này?

– Mức điều chỉnh lương tối thiểu đúng là chưa đáp ứng được nhu cầu của người được hưởng lương. Trong Nghị quyết TƯ Đảng cũng đặt ra yêu cầu điều chỉnh lương tối thiểu phải bù được tốc độ trượt giá nhưng cũng phải căn cứ vào tình hình kinh tế của đất nước để điều chỉnh cho phù hợp. Thời gian vừa qua, khi kinh tế đất nước vừa bị vướng vào vòng xoáy khủng hoảng toàn cầu, vừa phải đối mặt giải quyết nhiều vấn đề nội tại, mức điều chỉnh tăng lương tối thiểu theo lộ trình cũng là sự cố gắng lớn của nhà nước.

 

“Lộ trình cải cách tiền lương giai đoạn từ 2012 tới 2020 sẽ gặp nhiều khó khăn, trong đó chủ yếu phụ thuộc vào tình hình kinh tế xã hội chứ không thể chi ngân sách cho tăng lương vượt quá khả năng cho phép. Thứ hai, khi đổi mới cơ chế trong đơn vị sự nghiệp, sẽ đụng tới nhiều nhóm lợi ích nên phải hết sức thận trọng tính toán chứ không thể một sớm một chiều mà thay đổi ngay được. Cuối cùng, trong giai đoạn, 2012 – 2020 phải tìm ra nhiều giải pháp để giải quyết nguồn cho cải cách tiền lương”, ông Đoàn Cường.

Vấn đề phải đưa ra cơ chế phù hợp, vì nếu chỉ dựa vào ngân sách nhà nước, không thể giải quyết được bài toán về lương. Đặc biệt đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp phải có cơ chế để họ tự hạch toán, đưa tiền lương vào phí dịch vụ, đảm bảo thu chi… Có như vậy thì nguồn ngân sách mới tập trung lo được cho công chức. Chính vì vậy, cải cách tiền lương lần này sẽ tập trung vào việc tìm ra cơ chế hoạt động riêng cho các đơn vị sự nghiệp.

– Lương tăng, không những không bù được mức tăng giá cả mặt hàng thiết yếu mà cứ sau mỗi lần tăng lương, giá lại tăng theo. Có ý kiến cho rằng, nâng lương như vậy vô tình đã làm khổ công chức?

– Đối với Nhà nước, nâng lương và kiềm chế lạm phát là hai nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết và cần được thực hiện song hành. Không thể phủ nhận việc quản lý giá hiện còn nhiều bất cập nhưng nếu không tăng lương, công chức còn phải khổ hơn nhiều. Đó là điều chắc chắn!

– Lương thấp đã ảnh hưởng lớn tới trình độ, chất lượng của đội ngũ công chức, thậm chí nảy sinh tiêu cực. Tại sao chúng ta không trả lương thật cao, đồng thời gắn trách nhiệm trong phục vụ công vụ của công chức để hạn chế những điều đó?

– Đó là hệ lụy của lương thấp, cũng là vấn đề đặt ra cho các nhà làm lương trong cải cách mức lương để giảm thiểu tiêu cực trong môi trường công chức nhà nước. Lương thấp khiến cán bộ công chức không thể toàn tâm toàn ý vào công việc. Công chức cũng là con người, nếu lương không đủ sống thì bằng cách này hay cách khác, họ phải kiếm nguồn thu nhập thêm để trang trải cuộc sống của họ. Thực tế, nhiều công chức đã sử dụng thời gian làm việc công để làm việc tư. Tuy nhiên để kiểm tra, xử lý hiện trạng này lại rất khó bởi lương thấp cũng dễ dẫn đến sự xuề xòa với nhau giữa các cấp quản lý. Ngoài ra, lương thấp nên khu vực nhà nước khó thu hút những người thực tài. Chính vì thế mới xảy ra hiện tượng nếu các đơn vị cho nhân viên tự đăng ký mức lương nhận trên cơ sở năng suất làm việc, thì nhiều người không dám nhận mức lương cao. Hy vọng, trong quá trình chuyển đổi cùng với hoàn thiện quy định quản lý công chức, viên chức, khi đã vào guồng sẽ gạt ra ngoài những cá nhân không có trình độ.

Nhiều người cũng cho rằng lương thấp là nguyên nhân dẫn tới tình trạng tham ô, nhũng nhiễu của cán bộ công chức hiện nay. Tuy nhiên, tôi nghĩ đó không phải lý do cơ bản. Thử đặt vấn đề ngược lại: nếu lương cao thì ai dám chắc hiện tượng tiêu cực không diễn ra?

Xin trân trọng cảm ơn ông!

(nguồn từ 24h.com.vn)